ನವದೆಹಲಿ: ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ರೂಪಾಯಿ (INR) ಬಳಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಮಹತ್ವದ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿ, ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (RBI) ಇಂದು ಹಲವಾರು ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದೆ. ಅಧಿಕೃತ ಡೀಲರ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ಗಳು ಭೂತಾನ್, ನೇಪಾಳ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಲಂಕಾದ ಅನಿವಾಸಿಗಳಿಗೆ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ವ್ಯಾಪಾರ ವಹಿವಾಟುಗಳಿಗಾಗಿ ಭಾರತೀಯ ರೂಪಾಯಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಲ ನೀಡಲು ಅನುಮತಿ ನೀಡಿರುವುದು ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ.
ಈ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಿದ ಆರ್ಬಿಐ ಗವರ್ನರ್ ಸಂಜಯ್ ಮಲ್ಹೋತ್ರಾ ಅವರು, ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕಾಗಿ ರೂಪಾಯಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಸ್ಥಿರ ಪ್ರಗತಿ ಸಾಧಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಗಮನಿಸಿದರು. ಈ ನಿರ್ಧಾರವು ನೆರೆಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳೊಂದಿಗಿನ ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಬಲಪಡಿಸಲಿದೆ.
ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್ ಅವಲಂಬನೆ ತಗ್ಗಿಸುವ ಗುರಿ
ಈ ಕ್ರಮಗಳ ಹಿಂದಿನ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವೆಂದರೆ, ವ್ಯಾಪಾರ ವಹಿವಾಟುಗಳಲ್ಲಿ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್ ಮೇಲಿನ ಅವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು. ಇದರಿಂದಾಗಿ, ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಹಠಾತ್ ವಿನಿಮಯ ದರ ಏರಿಳಿತಗಳು ಮತ್ತು ಕರೆನ್ಸಿ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟುಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಆರ್ಬಿಐ ವಿವರಿಸಿದೆ. ಈ ಹೊಸ ನಿಯಮಗಳು ಫಾರೆಕ್ಸ್ ಮೇಲಿನ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಚಾಲ್ತಿ ಖಾತೆ ಕೊರತೆಯನ್ನು (CAD) ಆರಾಮದಾಯಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ರೂಪಾಯಿ ವೋಸ್ಟ್ರೋ ಖಾತೆ ಬಳಕೆಗೆ ವಿಸ್ತರಣೆ
ಇದಲ್ಲದೆ, ಆರ್ಬಿಐ ರೂಪಾಯಿ ಆಧಾರಿತ ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಾಪಾರ ಪಾಲುದಾರರ ಕರೆನ್ಸಿಗಳಿಗೆ ಪಾರದರ್ಶಕ ಉಲ್ಲೇಖ ದರಗಳನ್ನು (Reference Rates) ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದೆ.
ವಿಶೇಷ ರೂಪಾಯಿ ವೋಸ್ಟ್ರೋ ಖಾತೆ (SRVA) ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್ಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಿದೇಶಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ಗಳು ಈ ಖಾತೆಗಳ ಮೂಲಕ ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಬಾಂಡ್ಗಳು ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಲು ಅರ್ಹರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ಚಾಲ್ತಿ ಖಾತೆ ಕೊರತೆ ಸುಧಾರಣೆ
ನಾಲ್ಕನೇ ಹಣಕಾಸು ನೀತಿ ವಿಮರ್ಶೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸುವಾಗ ಮಲ್ಹೋತ್ರಾ ಅವರು, ಭಾರತದ ಬಾಹ್ಯ ವಲಯದ ಸ್ಥಿತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ವಿಶ್ವಾಸ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು.
- ಭಾರತದ ಚಾಲ್ತಿ ಖಾತೆ ಕೊರತೆಯು 2025-26ರ ಮೊದಲ ತ್ರೈಮಾಸಿಕದಲ್ಲಿ $2.4 ಬಿಲಿಯನ್ಗೆ (GDP ಯ ಶೇ. 0.2) ಇಳಿಕೆ ಕಂಡಿದೆ. ಇದು ಹಿಂದಿನ ತ್ರೈಮಾಸಿಕದ $8.6 ಬಿಲಿಯನ್ಗೆ (GDP ಯ ಶೇ. 0.9) ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಇಳಿಕೆಯಾಗಿದೆ.
- ಬಲವಾದ ಸೇವಾ ರಫ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ರವಾನೆ (Remittance) ರಸೀದಿಗಳಿಂದಾಗಿ CAD ಸುಧಾರಿಸಿದೆ. ಬಲವಾದ ರವಾನೆ ರಸೀದಿಗಳು ಮತ್ತು ಸೇವಾ ರಫ್ತುಗಳ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ 2025-26ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ CAD ಸುಸ್ಥಿರವಾಗಿರುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ.
- ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 26, 2025 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಭಾರತದ ವಿದೇಶಿ ವಿನಿಮಯ ಮೀಸಲು $700.2 ಶತಕೋಟಿಗೆ ತಲುಪಿದ್ದು, ಇದು 11 ತಿಂಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಆಮದುಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಸಾಕಾಗುತ್ತದೆ.
ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ಭಾರತದ ಬಾಹ್ಯ ವಲಯವು ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದೆ ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯ ಬಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಆರ್ಬಿಐ ಗವರ್ನರ್ ತಿಳಿಸಿದರು.
